Zastanawiając się nad kwestią obecności kultury japońskiej we współczesnej sztuce polskiej, nie sposób pominąć osoby Kojego Kamojego. Artysta urodzony w Tokio, mieszkający już 60 lat w Polsce, jest w tym kontekście twórcą szczególnym i osobnym. Z jednej strony deklaruje, że nie czuje się Polakiem, bo urodził się w Japonii. Z drugiej zaś, zdążył wrosnąć w polskie środowisko artystyczne i nieraz reprezentował Polskę podczas zbiorowych wystaw za granicą „Japonia versus Polska, Azja versus Europa. Przez całe moje artystyczne życie próbuję rozwiązywać ten problem” – mówi Kamoji. To, w jaki sposób się to dzieje, a zatem jak kształtuje się indywidualność twórcza między tradycją sztuki i kultury Dalekiego Wschodu a wpływami europejskimi, jest zagadnieniem bardzo ciekawym. Chciałabym jednakże spojrzeć na jego twórczość z nieco innej perspektywy – jako zjawisko transkulturowe, ale rozpatrywane poprzez dialog, jaki artysta nawiązuje z konkretnymi polskimi twórcami. Bez wątpienia przynależy on do polskiej kultury i dlatego można wskazać w ramach tej przynależności związki z artystami co najmniej dwóch generacji. Mam tu na myśli Henryka Stażewskiego, Edwarda Krasińskiego, Włodzimierza Borowskiego. Mówił o tym m.in. Wiesław Borowski, który z bliska obserwował drogę artystyczną Kamojego. Orientalna wrażliwość Kamojego wpisała się, poprzez relacje z twórczością polskich artystów, trwale w kontekst naszej sztuki, wpływając oczyszczająco i wzbogacająco na jej obraz. Interesują mnie wzajemne wpływy i artystyczne przyjaźnie, z których zrodziła się ta artystyczna wartość. Na przykładzie kilku realizacji, takich jak Niebieski pasek i cień (2004), Basho (1988), Dno Nieba (1994), Koji Kamoji, Edward Krasiński, Henryk Stażewski (1988), będę analizować, jak współczesny twórca, jakim jest Kamoji, sięga po duchowość i estetykę japońską, a czyni to, przerabiając na sobie między innymi „lekcję Stażewskiego”. To właśnie w tym dialogu Kamojego z polskimi artystami dostrzegam szczególny wymiar procesu odkrywania Europy (i Polski) przez Japonię, i odwrotnie – odkrywania Japonii przez Polskę.

Historyk sztuki, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, obecnie pracuje w Instytucie Historii Sztuki KUL. Jej zainteresowania badawcze obejmują sztukę polską lat 60.-80., w tym w szczególności artystów z kręgu Galerii Foksal. Analizuje ponadto współczesne praktyki artystyczne rozwijane wokół kategorii „archiwum” (tzw. „impuls archiwalny”), inspiruje się też perspektywą badawczą ujmowaną jako „zwrot performatywny”. Autorka monografii o malarstwie Marii Stangret. Przygotowuje do wydania publikację, w której opisuje genezę powstania i pierwszy „heroiczny” okres działalności Galerii Foksal. Członek AICA i Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata.