Ćwiczenia z uważności – o japońskim doświadczeniu w pracy twórczej

dr hab. Małgorzata Niespodziewana-Rados
(Wydział Sztuki, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków)

Poznając japońską tradycję i sztukę podczas pobytu w Japonii w 2002 i w 2006 roku, przełamałam rutynę postrzegania wielu zjawisk i określiłam swoją artystyczną tożsamość. Podczas trzymiesięcznej rezydencji artystycznej w Mino Art Paper Village Project w Japonii stworzyłam projekt artystyczny, w którym po raz pierwszy podjęłam problem ciała uniwersalnego – koncepcję rozwijaną w moich pracach artystycznych do dziś. Przyroda, która otaczała świątynię buddyjską, w której mieszkałam w trakcie rezydencji, obserwacja światła i cienia, dnia i nocy, uczestniczenie w japońskiej kulturze i życiu określały rytm mojej codzienności. Od powrotu z dalekowschodnich podróży stworzyłam wiele prac nawiązujących do japońskiej kultury, sztuki, zwyczajów, zainspirowana m.in. grafikami Hokusaia, japońskim komiksem (manggha), japońskimi zwojami oraz drzeworytami o tematyce erotycznej (shunga).

W pracach łączę rysunek figuratywny z abstrakcyjnymi formami i motywami dekoracyjnymi zaczerpniętymi z japońskiego wzornictwa. W najnowszych pracach z tego roku, przygotowanych dla Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju oraz Mino Washi Paper Muzeum w Japonii, odniosłam się do zagadnienia snu i jego rytmu w kontekście formy oraz ukrytych znaczeń i pamięci. Cykl prac Tsukimi nawiązuje do japońskiej tradycji – jesiennego podziwiania księżyca. Z kolei instalacja przestrzenna zatytułowana Nagara to praca poświęcona rzece przepływającej przez miasto Mino, wyznaczającej mój porządek pracy i odpoczynku podczas pobytu w Japonii. Instalacja odwołuje się do bardzo istotnego japońskiego doświadczenia – brzmień wydobywanych przez wiatr, ruch ciała, gest.