Katushika Hokusai (1760-1849), japoński malarz i twórca drzeworytów ukiyo-e okresu Edo (1603-1868), w roku 1833 opublikował swoją książkę Tour of Waterfalls of Various Provinces zawierającą osiem grafik nt. wodospadów w różnych prowincjach Japonii. Możemy zauważyć, że w jego Wodospadzie ludzie są zadziwieni nie tylko siłą i dynamiką natury, ale są otoczeni rozchlapywaną dookoła wodą, niosącą fizyczną rzeczywistość osobom oglądającym ukiyo-e. Mgiełki są bardzo precyzyjnie oddane za pomocą techniki przypominającej puentylizm, która uwypukla przedstawienie wody rozpraszającej się dookoła wodospadu. W pracy Wodospad Yōrō w prowincji Mino podróżni stoją w niemym podziwie dla potęgi natury rozciągającej się przed ich oczyma. Silny kontrast pomiędzy dynamizmem ryczącego wodospadu a ciszą ludzi został umiejętnie wyrażony tak, że widzowie podzielają niesamowite doświadczenie, integrując się z postaciami uwiecznionymi w przestrzeni dzieła.

Pragnienie bycia obecnym lub zostania włączonym w przestrzeń obrazu jest widoczne także we fragmentaryczności kompozycji tradycyjnego malarstwa japońskiego. Sugerowanie „całości za pomocą fragmentu” wywarło duży wpływ na impresjonistów francuskich w ramach nurtu japonistycznego w drugiej połowie XIX wieku. Japońska estetyka przypadła do gustu Monetowi, ponieważ sugeruje przestrzeń wylewającą się poza płótno obrazu (Roger Marx, Les Nymphéas de M. Claude Monet”, „Gazette des Beaux-Arts”, 1909). W rezultacie przestrzeń ta będzie także naszym własnym środowiskiem.

Ta tradycyjna koncepcja ma swoje odzwierciedlenie również dzisiaj w sztuce cyfrowej. TeamLab., japońska grupa artystyczna, która rozszerza obecnie swoją działalność na skalę międzynarodową, prowadzi poszukiwania mające na celu poznanie sensu świadomości przestrzennej przednowoczesnej Japonii. Najważniejszą ideą TeamLab. jest to, że „jesteśmy częścią natury”, a „świat, który widzę, jest tym samym światem, który widzi postać na obrazie” (Miyazu Daisuke, The Age of Art x Technology, Kobunsha, Tokio, 2017).

W porównaniu z Wodospadami Hokusaiego prace cyfrowe grupy Team Lab. wydają się być bardzo nowoczesne, ale tak naprawdę opierają się na podobnej koncepcji estetycznej. Charakterystyka japońskiej przestrzeni, która „wciąga widza”, zostaje więc ponownie rozważona.