Ushushi i Usturoi, metempsychoza i przemiana

prof. Shigemi Inaga 
(International Research Centre for Japanese Studies, Kyoto)

Niniejsza praca ma na celu zbadanie sposobu, w jaki jikihitsu lub sygnatura artysty przejawia się w procesie metempsychozy i przemiany. Dla przeprowadzenia wywodu zostaną wprowadzone dwa kluczowe pojęcia: utsuwa i utsroi. Utsuwa oznacza odbiorcę lub naczynie, podczas gdy utsuroi może oznaczać zarówno „wymianę”, „przemieszczenie”, „podwojenie”, „transmisję”, jak i „opętanie”, w psychosomatycznym sensie tego słowa. Oczywiste jest, że utsuwa i utushi posiadają wspólną etymologię. Każdy artysta jest naczyniem czy odbiorcą gromadzącym w sobie doświadczenia przodków, a ich przechodzenie z pokolenia na pokolenie ukonstytuowuje to, co nazywamy dziedzictwem. Metempsychoza lub transmigracja duszy ma w tym procesie również swoje miejsce. Sygnatura artysty to oznaka kumulatywnego efektu danego dziedzictwa.  Dobrym przykładem jest tu tkactwo czy wytwarzanie jedwabiu – czynności wykonywane ręcznie. Nishida Kitaro, japoński filozof, podzielał to przekonanie z Lafcadio Hearnem, amerykańskim pisarzem greko-irlandzkiego pochodzenia, posiadającym także japoński paszport. Prowadzeni przez powyższe spostrzeżenia na temat duchowości, spróbujemy rozważyć ponownie niektóre japońskie dzieła sztuki z tego właśnie punktu widzenia. W tym kontekście moja praca rzuci nowe światło na relacje międzykulturowe i współistnienie pomiędzy Japonią a innymi krajami, w szczególności Polską.