Aliska Lahusen i Gabriela Morawetz są polskimi artystkami, które mieszkają i tworzą we Francji. Obie łączy fascynacja sztuką i kulturą innych cywilizacji, a także wrażliwość na uniwersalne symbole, archetypy i rytuały. Ich droga twórcza zawiodła je najpierw z Polski na Zachód, a następnie z Zachodu na Wschód. Moim zamiarem będzie przedstawienie tego drugiego odcinka ich twórczej podróży, który przybrał dla każdej z nich odmienne oblicze.

Lahusen uprawia rzeźbę, malarstwo, grafikę, instalacje. Jej twórczość z lat 70. i 80. XX wieku pozostaje pod znakiem odniesień organicznych. W latach 90. XX wieku powstającym na bazie drewnianego szkieletu pokrywanego płatami ołowiu rzeźbom towarzyszą obrazy malowane najczęściej głęboką, matową czernią na ołowiu. We wszystkich pracach ogromne znaczenie ma materia pochłaniająca bądź generująca światło. Seria „Luster” zainspirowana japońskim mitem o bogini Amaterasu powstała w tradycyjnej technice laki. To tylko jeden z przykładów inspiracji sztuką i rzemiosłem Japonii. Całościowe pojmowanie świata, dbałość o równowagę przeciwstawnych elementów (pustki i pełni), a co za tym idzie – poszukiwanie jedności, tak bliskie myśli Dalekiego Wschodu, należy do podstawowych cech twórczości Aliski Lahusen.

W centrum zainteresowań twórczych Gabrieli Morawetz znajduje się sylwetka ludzka. Najdobitniejszym tego wyrazem są wykreowane przez nią performance’y przy udziale japońskich (i nie tylko) tancerzy, jakie miały miejsce z okazji kilku edycji Biwako Biennale w Japonii. Jej twórczość odnoszącą się do tradycji Dalekiego Wschodu w mniej otwarty sposób cechuje swoistego rodzaju wizualna poezja niestałości („impérmanence”), kierująca nasze spojrzenie w głąb obrazu. Artystka posługuje się najczęściej użytą w niekonwencjonalny sposób fotografią. Tym niemniej realizowanie przez nią ostatnio makemono świadczy o rosnącej bliskości z formami zaczerpniętymi bezpośrednio z kultury japońskiej.

Twórczość obu artystek, które w swych pracach dają wyraz indywidualnej i jedynej w swoim rodzaju ekspresji, wpisując ją jednocześnie w nurt kreacji spod znaku różnych kultur, jest szczególnie piękna i cenna w ponowoczesnym świecie, z jego narastającą uniformizacją gustów i coraz powszechniejszym zubożeniem przekazu artystycznego.